استمرار رشد صنعتی منطقه آزاد ارس به عنوان صنعتی‌ترین منطقه آزاد ایران، دور از انتظار نبوده و نیست. ارس در حوزه‌هایی چون صنعت، کشاورزی و صادرات زبانزد سایر مناطق آزاد ایران است و آمارها نیز از پیشتازی این منطقه سخن می گویند.
کسب عنوان صنعتی‌ترین منطقه آزاد ایران و رتبه برتر در زمینه صادراتی نشان از عزم جدی منطقه آزاد ارس در رسیدن به چشم انداز بلندپروازانه‌ای دارد که مسئولان این منطقه به دنبال آن هستند. در این گزارش سعی شده است که رشد و توسعه صنعتی ارس در 9 ماهه فروردین تا آذر 96 و در کنار آن، رشد و توسعه بخش کشاورزی منطقه آزاد ارس در همین بازه زمانی مورد بررسی قرار گیرد.

ارس و صنعت

بررسی‌های اولیه آماری و گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد که منطقه آزاد ارس در 9 ماه اخیر از سال 96 جزو مناطق فعال کشور در حوزه صنعت بوده است و رکود خاص حاکم برای بخش‌های صنعتی کشور و برخی از مشکلات عمومی باعث نشده است که از شتاب رشد صنعتی منطقه آزاد ارس کاسته شود.
بررسی آماری شرکت‌هایی که در مدت 9 ماه اخیر به جمع تولید کننده‌های ارس پیوسته اند، دو شاخه متفاوت را شامل می‌شود. بخشی از این شرکت‌ها و کارخانه‌های تولیدی، جزو مواردی هستند که تولید خود را در سال 96 آغاز کرده‌اند و به بهره‌برداری رسیده‌اند.
این دسته توانسته‌اند در سال جاری محصولات خود را به بازارهای مختلف داخلی و خارجی عرضه کنند. شاخه دوم نیز شرکت‌هایی است که فعالیت‌های خود را برای تجهیز و ساخت کارخانه و مجتمع تولیدی آغاز کرده اند و به جمع سرمایه گذاران فعال منطقه اضافه شده اند.
گشت‌ و گذاری در فاز صنعتی منطقه آزاد ارس نیز می‌تواند جنب و جوش خاصی را نشان دهد که مشخص کننده ساخت و سازهای صنعتی امسال است.

 11 پروانه بهره برداری و 27 پروانه تاسیس در سال 96

مدیر صنایع سازمان منطقه آزاد ارس نیز با اشاره به این موضوع، در گفتگو با دوهفته نامه ارس، می گوید: 11 شرکت ارس در طول 9 ماه گذشته موفق به افتتاح مجتمع تولیدی خود شده اند و توانسته اند محصولات تولیدی را به بازارهای داخلی و خارجی عرضه کنند.
«علی احسانی گرگری» ادامه می‌دهد: این شرکت‌ها هم اکنون فعال هستند و به طور مستمر به تولید محصول می‌پردازند. برخی از این شرکتها بیشتر از یک محصول نیز تولید می کنند و دست به گسترش محصولات تولیدی زده‌اند. وی در مورد شرکت‌هایی که جواز تاسیس گرفته و سرمایه گذاری خود را در منطقه آزاد ارس آغاز کرده اند نیز می گوید: 27 سرمایه گذار نیز در قالب شرکت‌های تولیدی مجوز تاسیس گرفته اند و در سال 96 سرمایه گذاری خود را آغاز کرده اند. این شرکت‌ها در حال ساخت مجتمع‌های تولیدی، تجهیز و خرید دستگاه‌ها هستند.
احسانی ادامه می‌دهد: از این 27 شرکت، 2 شرکت نیز در حین تجهیز، تولید محصول نیز کرده‌اند و به صورت غیررسمی اولین سری از محصولات خود را به بازار عرضه کرده اند.

 تنوع در ارائه خدمات به سرمایه گذاران

مدیر صنایع سازمان منطقه آزاد ارس با اشاره به تنوع ارائه خدمات به سرمایه‌گذاران علاقمند به فعالیت در منطقه آزاد ارس، ادامه می‌دهد: واگذاری زمین برای ساخت مجتمع و واحد تولیدی یکی از خدماتی است که به سرمایه گذاران ارس داده می‌شود و در کنار آن سرمایه‌گذاران می‌توانند از واحدهای استیجاری و پاساژهای صنعتی نیز استفاده کنند.
احسانی اظهار می‌کند: زمین‌های استیجاری می‌تواند از بخش خصوصی تامین شود اما منطقه آزاد ارس حاضر به ارائه بخش‌های استیجاری از پاساژهای صنعتی است تا این پروسه برای سرمایه‌گذاران آسانتر شود. وی رشد صنعتی منطقه آزاد ارس را بدون وقفه عنوان کرد و می‌گوید: در تمام ماه‌های سال پروانه‌های جدید تاسیس و بهره برداری به سرمایه گذاران واگذار می‌شود و سعی می شود که با آسانتر کردن پروسه سرمایه‌گذاری و تولید، سرمایه‌گذاران بیشتری جذب منطقه آزاد ارس شوند.
احسانی خاطرنشان می‌کند: در دهه مبارک فجر نیز شاهد افتتاح بخش دیگری از شرکت‌های تولیدی خواهیم بود و تا پایان سال، تعداد بیشتری از مجتمع‌ها و واحدهای تولیدی در دست ساخت و تجهیز ارس، قادر به ارائه اولین محصولات خود خواهند بود.

 سیاست منطقه آزاد ارس برای حرکت به سمت کشت گلخانه‌ای

بخش کشاورزی ارس نیز در کنار بخش صنعت، همچنان به روند رو به رشد خود ادامه می دهد و به خصوص در حوزه گلخانه‌ها، شاهد این هستیم که منطقه آزاد ارس به قطب گلخانه داری کشور تبدیل شده است. وجود آب کافی و شرایط آب و هوایی این اجازه را به ارس می‌دهد که خود را به عنوان قطب گلخانه داری، باغداری و کشاورزی ایران تبدیل کند. سیاست سازمان منطقه آزاد ارس نیز بر پایه توسعه کشت گلخانه ای استوار است و تلاش می‌شود تا این نوع کشت مقرون به صرفه جایگزین سایر روش‌های کشت شود.
علاوه بر تارلا امین که بزرگترین و مدرن‌ترین مجتمع گلخانه‌ای خاورمیانه لقب گرفته است و از همان ابتدای تولید، محصولات خود را به بازارهای روسیه صادر می‌کند، با تاسیس تعاونی گلخانه‌داران و افتتاح واحد سورتینگ، محصولات دیگر گلخانه‌اي ارس علاوه بر بازارهاي داخلي به بازارهای خارجی از جمله بازار روسیه راه یافته است.
با به وجود آمدن این امکان، قرارداد صادرات محصولات کشاورزی این تعاونی به میزان 800 تن با یکی از تجار منعقد شده است و این میزان صادرات، اولین صادرات محصولات کشاورزی تعاونی گلخانه داران جلفا ارس خواهد بود. گوجه فرنگی اولین محصول صادراتی این تعاونی است و محصولات تولیدی در یك واحد سورتینگ در مجتمع گلخانه‌ای ارس بسته‌بندی شده و سپس صادر می‌شود.
 

 افزایش 9‌واحد گلخانه‌ای در حدود‌‌30 هکتار

مدیر امور کشاورزی سازمان منطقه آزاد ارس با اشاره به روند سریع رشد کشاورزی و کشت گلخانه‌ای در منطقه آزاد ارس، می‌گوید: در نه ماه اخیر سال 96 تلاش شده است تا روند تاسیس واحدهای گلخانه‌ای تسریع شود و در این بازه زمانی نه واحد گلخانه‌ای ارس در حدود 30 هکتار، تولید محصول را آغاز کرده‌اند. «محسن شیخلو» ادامه می‌دهد: فاز نهایی تارلا امین ارس نیز در 20 هکتار در ماه‌های اخیر به بهره برداری رسیده و تمام فازهای این مجتمع بزرگ گلخانه ای به اتمام رسیده است.
وی در مورد تولیدات جدید مجتمع‌های گلخانه‌ای ارس، می‌گوید: بیشتر تولیدات جدید شامل صیفی‌جات از جمله گوجه فرنگی، خیار و فلفل می‌شود و تولید گل رز شاخه بریده نیز بخش دیگری از تولیدات مجتمع‌های جدید را تشکیل می‌دهد.
شیخلو تصریح می کند: 7 قطعه گلخانه‌ای نیز در نه ماه اخیر جواز تاسیس دریافت کرده‌اند. برخی از این واحدها شروع به تجهيز شدن و ساخت كرده‌اند و در آينده نزديك شروع به توليد محصول خواهند كرد.

 تسهیل صادرات محصولات گلخانه‌ای با واحد سورتینگ و بسته بندی

مدیر امور کشاورزی سازمان منطقه آزاد ارس با اشاره به تسهیل روند صادراتی محصولات گلخانه‌ای تولید ارس می گوید: افتتاح واحد سورتینگ و بسته‌بندی محصولات گلخانه‌ای منطقه آزاد ارس در ماه‌های اخیر باعث افزایش صادرات این محصولات به بازارهای خارجی از جمله بازارهای کشور روسیه شده است. شیخلو تصریح می‌کند: محصولات تولیدی گلخانه‌ها در این واحد گردآوری، جداسازی و بسته‌بندی می‌شوند تا خوشه صادراتی گلخانه‌های ارس کامل شده و محصولات تولید شده در تناژ بالا صادر شوند.
وی تاکید می کند: تجار نیز به این موضوع ورود پیدا کرده‌اند و با پیش خرید محصولات گلخانه داران ارس، روند صادرات محصولات را شتاب می‌دهند. به طوری که می‌توان با اطمینان عنوان کرد که گلخانه‌های ارس مشکلی از بابت فروش محصولات خود ندارند.  شیخلو در ادامه می گوید: تسهیلات بسیار خوبی نیز برای گلخانه‌داران ارس در نظر گرفته شده است که این روزها در حال واگذاری است تا این شرکت‌ها بتوانند مشکلات باقی مانده را نیز با استفاده از این تسهیلات، مرتفع کنند.
وی تکمیل خوشه تولید را یکی از اهداف سازمان منطقه آزاد ارس برای متضرر نشدن گلخانه‌ها عنوان کرده و تصریح می‌کند: واحد تولید سازه‌های گلخانه‌ای نیز در ماه‌های گذشته در فاز 2 صنعتی تاسیس شده است تا قطعات مورد نیاز گلخانه داران را تولید کرده و به راحتی در اختیار گلخانه داران قرار دهد. علاوه بر این محصولات تولید این شرکت به کشورهای خارجی نیز صادر می‌شود.
مدیر امور کشاورزی سازمان منطقه آزاد ارس، خاطرنشان می‌کند: شركت تعاونی تولید روستایی گلخانه‌داران جلفا ارس از 33 عضو گلخانه‌دار تشکیل شده است و صادرات یکی از اهداف اصلی این تعاونی است. علاوه بر این مشکلات، گلخانه‌داران بهتر و سریع‌تر در اختیار مسئولان قرار می گیرد تا مطالبات این قشر از فعالان اقتصادی سریعتر انجام شود.